Do Biura Rzecznika Ubezpieczonych wpływa wiele skarg dotyczących żądania przez zakłady ubezpieczeń faktur źródłowych za zakup przez warsztat części zamiennych użytych do naprawy pojazdu. Skargi te składają zarówno osoby poszkodowane w wypadku, jak i przedstawiciele warsztatów naprawczych. Wynika to z faktu, iż ubezpieczyciele z góry zakładają nieuczciwe działanie warsztatów i/lub zlecających naprawę. Czy jest to jednak zgodne z prawem? Czy poszkodowany lub przedstawiciel warsztatu ma obowiązek spełnić żądanie ubezpieczyciela? Odpowiedz znajdziesz w poniższym artykule.
Jakie dokumenty do odszkodowania należy przedłożyć?
Zgodnie z artykułem 16 ustawy 2 z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, osoba poszkodowana w wypadku jest zobowiązana, między innymi, do niezwłocznego powiadomienia o danym zdarzeniu zakładu ubezpieczeń, udzielając mu niezbędnych wyjaśnień i przekazując posiadane informacje. Przepis wyraźnie więc wskazuje, że omawiany obowiązek dotyczy jedynie tych informacji, które znajdują się w posiadaniu danej osoby. Możliwość zastosowania sankcji polegającej na ograniczeniu odszkodowania wypłacanego poszkodowanemu uzależniona jest – stosownie do artykułu 17 ustawy – od udowodnienia przez zakład ubezpieczeń następujących faktów:
- roszczący nie przekazał informacji, która była w jego posiadaniu;
- uczynił to z winy umyślnej lub rażącego niedbalstwa;
- miało to wpływ na ustalenie istnienia lub zakresu odpowiedzialności cywilnej, bądź też na zwiększenie rozmiarów szkody.
Co to oznacza? Że w momencie zdarzenia poszkodowany nie dysponuje jeszcze żadnymi fakturami, a więc w momencie, gdy je otrzyma, nie musi ich udostępniać zakładowi ubezpieczeń. Tym bardziej, że faktury źródłowe nie stanowią o wykonaniu umowy zlecenia naprawy uszkodzonego pojazdu, lecz o umowie sprzedaży części zamiennych warsztatowi. Ich niedostarczenie nie ma wpływu na ustalenie istnienia lub zakresu odpowiedzialności cywilnej, ani też na zwiększenie rozmiarów szkody.
Poszkodowany może jednak skorzystać z prawa do wykazania wysokości szkody i po dokonaniu naprawy uszkodzonego pojazdu w wybranym przez siebie warsztacie samochodowym przedłożyć ubezpieczycielowi fakturę VAT dokumentującą poniesione koszty. Wówczas wysokość roszczenia należy uznać za udowodnioną. Zakład ubezpieczeń, który podważa wiarygodność takiej faktury i wynikający z niej fakt zamontowania w pojeździe części, powinien to udowodnić, bowiem to na nim spoczywa ciężar udowodnienia faktu przeciwnego. Nie ma więc prawa żądać od poszkodowanego dodatkowych dokumentów.
Czego ubezpieczyciel nie może żądać od poszkodowanego?
W sytuacji, gdy ubezpieczyciel podejrzewa poszkodowanego i/lub warsztat samochodowy o nieuczciwe działanie, musi uzasadnić fakty, które wpływają na wyłączenie lub ograniczenie odpowiedzialności, jak też fakt naruszenia przez roszczącego (poszkodowanego) obowiązków uzasadniających odmowę zapłaty odszkodowania lub jego zmniejszenie. Bowiem niedopuszczalne jest żądanie przez zakład ubezpieczeń dokumentów, których uzyskanie wiązałoby się z nadmiernymi trudnościami dla zgłaszającego roszczenie. Musisz także wiedzieć, że zakres żądanych przez zakład ubezpieczeń dokumentów jest ograniczony. Takie działanie jest zasadne tylko wtedy, gdy dany dokument jest niezbędny do prowadzenia dalszego postępowania. Ubezpieczyciel nie powinien także żądać dokumentów, które może pozyskać samodzielnie, ponieważ to na nim ciąży obowiązek przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego, a osoba poszkodowana ma ograniczone obowiązki dowodowe.
Żądanie faktur a prawo
W polskim prawie nie znajdziemy zapisów uzasadniających żądanie przed ubezpieczyciela faktur źródłowych stwierdzających rodzaj i źródło pochodzenia części. Mało tego jest to ingerowanie w obszar działalności gospodarczej przedsiębiorcy (warsztatu) i związanej z tą działalnością tajemnicy handlowej, takiej jak np. wysokość marży nakładanej na cenę usługi. Właścicieli warsztatów samochodowych niezwiązanych z ubezpieczycielem umową o dokonywanie napraw bezgotówkowych, nie wiąże z tym zakładem ubezpieczeń żaden stosunek prawny. Oznacza to, że tym bardziej nie istnieje tu obowiązek okazywania przez nich ubezpieczycielowi faktur źródłowych dotyczących zakupu części. Pamiętaj, że warsztat nie ma także obowiązku okazywania faktur osobie poszkodowanej. Wynika to również z faktu nieprzydatności tego rodzaju dokumentów – bowiem okazanie faktury źródłowej za zakup części nie jest równoznaczne z wykorzystaniem ich przy naprawie pojazdu poszkodowanego.
Zaniżone odszkodowanie z OC sprawcy
Często jednak zdarza się tak, iż wobec niedostarczenia faktur źródłowych, pomimo niewykazania przez ubezpieczyciela faktu użycia do naprawy innych części, niż wskazane w fakturze naprawy, zakład ubezpieczeń wypłaca jednak kwoty niższe. Zaniżone odszkodowanie OC jest krzywdzące dla poszkodowanego, ponieważ nie wystarcza na pokrycie szkody, a temu właśnie ma służyć. W tej sytuacji istnieje możliwość odwołania od decyzji ubezpieczyciela. Jednocześnie polecamy zgłosić się do nas po dopłatę. Dzięki temu w przypadku odrzucenia reklamacji przez zakład ubezpieczeń, uzyskasz alternatywną drogę do otrzymania należnego Ci świadczenia.
Otrzymałeś zaniżone odszkodowanie na pojeździe? Zgłoś się po dopłatę do odszkodowania!
