Przedawnienie roszczeń jest instytucją prawa, która służy dwóm celom – po pierwsze zmusza wierzycieli do sprawnej i skutecznej „walki” o odszkodowanie, a po drugie chroni towarzystwa ubezpieczeniowe przed spłacaniem bardzo „starych” długów. I choć – patrząc z punktu widzenia poszkodowanego – na dociekanie swoich roszczeń związanych ze szkodą na pojeździe mamy dużo czasu, nie warto ciągle tego odkładać.
Czym jest przedawnienie roszczeń?
Instytucja prawa, którą nazywamy przedawnieniem roszczeń z tytułu polisy OC, to okres, w którym skutecznie możemy ubiegać się o wypłatę świadczenia z umowy ubezpieczenia. Wyjątkiem jest rzadko spotykana sytuacja, w której podmiot, przeciw któremu roszczenie przysługuje, zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia.
Kiedy roszczenia ulegają przedawnieniu?
Jeśli chodzi o ogólną zasadę przedawnienia roszczeń z tytułu ubezpieczenia, roszczenia przedawniają się po upływie trzech lat. Termin ten określa artykuł 819 paragraf 1 kodeksu cywilnego i nalicza się go od dnia wymagalności roszczenia. W przypadku kierowców i roszczeń związanych ze szkodą na pojeździe, termin jest określany przez artykuł 442 paragraf 1 kodeksu cywilnego, który brzmi:
„Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i o osobie obowiązanej do jej naprawienia. Jednakże termin ten nie może być dłuższy niż dziesięć lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wywołujące szkodę.”
Chodzi po prostu oto, że w przypadku szkód majątkowych, czyli uszkodzenia pojazdu, zakład ubezpieczeń może uchylić się od odpowiedzialności, jeżeli minęły przynajmniej trzy lata od dnia, w którym osoba poszkodowana dowiedziała się o szkodzie oraz ubezpieczycielu, który jest odpowiedzialny za naprawienie tej szkody albo jeśli minęło już dziesięć lat od dnia, w którym zdarzył się wypadek.
Jeśli miałeś szkodę w ciągu ostatnich 3 lat i otrzymałeś odszkodowanie zgłoś się do nas po wyższe odszkodowanie. Przejdź tutaj: Dopłaty do odszkodowań i zobacz, jak możesz zyskać.
Przerwanie terminu przedawnienia roszczeń
Warto wiedzieć, że istnieją również przepisy wstrzymujące bieg przedawnienia, które mówią, że termin będzie naliczany „od zera” w następujących sytuacjach:
- gdy poszkodowany podejmie jakąkolwiek czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub
egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym,
przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia; - gdy osoba, przeciwko której roszczenie przysługuje, uzna zobowiązanie;
- w przypadku rozpoczęcia mediacji;
- gdy poszkodowany zgłosi swoje roszczenie do ubezpieczyciela, przy czym należy pamiętać, że przerwanie terminu przedawnienia roszczeń z tego tytułu może mieć miejsce tylko raz – każde następne działanie ubezpieczyciela nie wpływa na termin przedawnienia.
Roszczenia powstałe w wyniku przestępstwa
W przypadku gdy szkoda jest wynikiem przestępstwa, przedawnienie roszczeń następuje dopiero po upływie dwudziestu lat. Mowa tu na przykład o sytuacji, w której doszło do wypadku z udziałem nietrzeźwego kierowcy lub w wyniku przekroczenia prędkości. Termin ten określa artykuł 442¹ paragraf 2 kodeksu cywilnego, który mówi, że roszczenie o naprawienie szkody, powstałej na skutek zbrodni lub występku, przedawnia się po dwudziestu latach, licząc od dnia popełnienia przestępstwa i to niezależnie od tego, w jakim terminie osoba poszkodowana dowiedziała się o zaistnieniu szkody oraz o osobie, która jest zobligowana do jej naprawienia. Inaczej rzecz się ma w przypadku przedawnienia roszczeń związanego ze szkodą na osobie – tu przedawnienie nie może nastąpić wcześniej niż po trzech latach, jednak licząc od dnia, w którym do poszkodowanego dotarła informacja na temat szkody i o tym, kto jest zobowiązany do jej naprawienia.
Jak widać przepisy dotyczące przedawnienia roszczeń związanych ze szkodą na pojeździe z tytułu polisy OC są korzystne dla poszkodowanego. Warto jednak dociekać swoich praw i zadbać o terminowe wypłacenie odszkodowania, ponieważ trudno oczekiwać, by ubezpieczyciel dobrowolnie uregulował swój dług po upływie okresu przedawnienia.
